Goma: Mji wenye utata na utajiri wa maliasili

By Vitus Audax , Nipashe
Published at 01:03 PM Jan 30 2025
Mkoa wa Kivu Kaskazini.
Picha: Mpigapicha Wetu
Mkoa wa Kivu Kaskazini.

Goma ni mji mkuu wa Mkoa wa Kivu Kaskazini nchini Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (DRC), unaotajwa kuwa mji wa pili kwa ukubwa baada ya Kinshasa. Mji huu, uliopo mpakani na Gisenyi nchini Rwanda, umebarikiwa na utajiri mkubwa wa maliasili pamoja na idadi kubwa ya watu.

Kwa mujibu wa utafiti wa mwaka 2020, Goma ulikuwa na idadi ya wakazi wapatao milioni 2.8, jambo linaloufanya kuwa kitovu muhimu cha biashara na uchumi katika eneo la mashariki mwa DRC. Hata hivyo, utafiti wa mwaka 2019 ulionesha kuwa mji huo ulikuwa na wakazi milioni 2.1, ukitajwa kuwa mji wa tatu kwa ukubwa nchini. Pamoja na tofauti katika takwimu, Goma unabaki kuwa mji muhimu kwa uchumi wa taifa hilo.

UMUHIMU WA GOMA KATIKA UCHUMI WA DRC

Mji wa Goma ni kitovu cha biashara kwa sababu ya uwepo wa masoko makubwa yanayochakata bidhaa za asili na viwanda vidogo vya usindikaji. Inakadiriwa kuwa soko la bidhaa za kibinadamu katika mji huu lina thamani ya takriban dola za Kimarekani milioni 500 kwa mwaka, hali inayoonesha nafasi yake muhimu katika uchumi wa DRC. Aidha, mji huu unajivunia kuwa na taasisi nyingi za elimu, afya, na mashirika ya kiuchumi.

MALIASILI ZA GOMA

Mji wa Goma unajulikana kwa utajiri wake wa rasilimali asilia, ambazo zimekuwa kivutio kikubwa kwa wawekezaji, lakini pia chanzo cha migogoro ya kisiasa na kiusalama. Baadhi ya rasilimali hizo ni:

Madini

  1. Coltan – Hutumika katika utengenezaji wa vifaa vya kielektroniki kama simu za mkononi na kompyuta mpakato.
  2. Kasta (Tin) – Hutumika kutengeneza vyombo vya kupikia na vifaa vya kielektroniki.
  3. Dhahabu – Eneo hili lina akiba kubwa ya dhahabu, ambayo huvutia wawekezaji pamoja na wachimbaji haramu.
  4. Shaba – Madini haya pia hupatikana katika eneo hili na huchangia uchumi wa ndani.

Maji

Goma inapakana na Ziwa Kivu, moja ya maziwa makubwa barani Afrika. Ziwa hili lina rasilimali nyingi za uvuvi na pia lina akiba kubwa ya gesi ya methane inayotumiwa katika uzalishaji wa umeme.

Misitu

Misitu ya mvua inayozunguka Goma ina bioanuwai ya hali ya juu, ikiwa na miti yenye thamani kubwa ya kibiashara, mimea ya dawa, na wanyamapori wa kipekee. Misitu hii hutumika kwa:

  • Uchimbaji wa kokoto na mbao.
  • Ukusanyaji wa matunda ya porini kwa matumizi ya jamii.

Ardhi yenye rutuba

Kilimo ni moja ya shughuli kuu za kiuchumi katika eneo la Goma. Mazao yanayolimwa ni pamoja na viazi, mahindi, kahawa, na kakao, ambayo huchangia pato la wakazi wa eneo hilo.

Utalii wa Asili

Goma ni moja ya maeneo yanayovutia watalii kutokana na vivutio vyake vya kipekee, ikiwa ni pamoja na:

  1. Mlima Nyiragongo – Volkeno hai inayojulikana kwa ziwa lake la lava.
  2. Hifadhi ya Taifa ya Virunga – Moja ya hifadhi kongwe barani Afrika, inayohifadhi sokwe wa milimani na wanyama wengine wa porini.

CHANGAMOTO NA MIGOGORO

Utajiri mkubwa wa rasilimali umekuwa chanzo kikuu cha migogoro katika eneo la Goma. Mgogoro mkubwa wa kisiasa na kiusalama unatokana na madai kwamba kundi la waasi la M23 linasaidiwa na Rwanda ili kupata udhibiti wa rasilimali hizo. Hali hii imesababisha ukosefu wa utulivu, mauaji ya raia, na uharibifu wa miundombinu, huku serikali ya DRC ikihangaika kuhakikisha usalama wa wananchi wake.

Pamoja na changamoto hizo, Goma bado inasalia kuwa kitovu muhimu cha maendeleo katika eneo la Kivu Kaskazini, ikiwa na fursa nyingi za kiuchumi endapo usalama utaimarishwa na rasilimali kusimamiwa kwa uwazi na uadilifu.